Akıllı Fabrikalar üretim sektörü sohbetlerinin konuğu Simularge A.Ş. CEO’su Büryan Turan… Ekin Tazegül sordu, Büryan Turan Endüstriyel Simülasyon konusunda bilgi, deneyim ve görüşlerini anlattı.
Simülasyon dediğimiz şey örnek vereyim mesela yanımda kolonya var herkesin elinde son zamanlarda bulunabilecek. Bastırdığımızda bu şekil değiştiriyor değil mi, ne kadar kuvvetle bastırdığınızda şekil değişiyor veya basmaya devam edersem belki de kırılacak, çatlayacak. Bu bir makine parçası da olabilirdi. Siz ne istiyorsunuz evinize aldığınız bir makinede örneğin çamaşır makinesi olsun, içerisindeki bir parça çamaşır makinesi kurutma yaparken dönerken dönerken kırılmasın istiyorsunuz değil mi ona göre tasarımı yapılıyor bunun. Tasarımı yapılırken bu hesabı, aslında ne kadardan ne kadar kuvvet uygulasam ne olur sağlam kalır mı gibi hesapları normalde simülasyonlarla anlıyorsunuz.
Yani simülasyon farz edin siz bunu buradan bastırdınız bu ne kadar bükülür, şekli ne olur gösteriyor. Simülasyon bu anlamda. Ama bunun hesabını yaparken plastiğin özelliğini içerisine alıyor. Ne kadar bastırdığınızın ona tanımlamak zorundasınız. İçerisindeki basıncı tanımlamak zorundasınız. Ki gerçeğe yakın size bir simülasyon yapabilsin. Tabii bunu üç boyutlu bir şekilde, bu çünkü üç boyutlu bir şekil. Üç boyutlu geometri koyup analizini yapabiliyorsunuz. Tabii başka daha basitleştirilmiş yaklaşımlar da uygulayabilirsiniz. O sizin tecrübenize bağlı aslında. Simülasyonlar makine parçalarının belli sıcaklıklar altında nasıl davranacağı, belli kuvvetler altında nasıl davranacağı, bunlarla ilgili size iç görü veren yazılılar, hesaplamalarla da numerik olarak söyleyebilen yazılımlar aslında simülasyon yazılımları.
Dijital ikiz nedir? Simülasyondan farkı nedir?
Şimdi ben bunun simülasyonunu bilgisayarda yapabilirim. Ama bu gerçek yani bilgisayarın verdiği sonuç her zaman geçerli olmaz. Önce biraz aslında dijital ikizden bahsetmekte de fayda var. Bir insanın dijital ikizinin olduğunu düşünün. Dolaşım sistemi, kalp sistemi, damarlarının dijital ikizi olsun ve öyle olsun ki bundan 10 yıl sonra sizin kalp damarlarınızın tıkanıp tıkanmayacağını hızlı bir şekilde hesaplayarak söyleyebilsin. O aslında senin dolaşım sisteminin dijital ikizi.
“Yani o kadar yüksek doğrulukta ve o kadar fazla sayıda parametreyi göz önünde bulundurabilecek gerçeklikte bir modellemeden, bunu modelleyen yazılımdan bahsediyoruz dijital ikiz derken. Aslında gerçek hayatta olan sistemin bilgisayar ortamına dijital kopyasının yaratılması.“
O yüzden adı dijital ikiz aslında. Şimdi simülasyon yaptığınızda simülasyon tek başına bir hesap. Yani hesap makinesini almışım hesap yapmışım gibi bir şey aslında. Ben kendim kalbimin dolaşım sistemimin işte senede 10 gram yağ birikse damarlarımda ne olur, hesaplayabilirim. Ama gerçekten benim onun ölçülmesi lazım. İşte kan değerlerimle bakılması lazım veya işte ne kadar bir şekilde MR’a gireceğim belki ne kadar kalınlık oluyor gerçekten çeperleri daralıyor mu genişliyor mu, benim varsayımlarım ne kadar yerinde data toplamaları lazım. Yani MR dan bahsettim. Başka neden bahsettim mesela işte 10 gram yağ birikir dedim. Bunun bir ölçümü var. Ölçülüp gerçekte 10 gram mı 12 gram mı, bunlar simülasyon olduğunda sadece varsayım oluyor. Basit bir hesap yapmış oluyorsunuz aslında. Ama sizin o basit şey birebir dijital ikiziniz olmuyor. yani belki yüzde 20, yüzde 30 belki yüzde 50 hatalı bir şey olmuş oluyor. Bir şeye dijital ikiz diyebilmek için mümkün mertebe varsayımları ortadan kaldırıp gerçek datalardan besleniyor olmanız lazım. Belli donelere dayanıyor olması lazım dijital ikizin. Dijital ikiz genellikle o yüzden sensörlerle bağlı çalışır. Çünkü ölçümleri yapan şey sensörlerdir orada. Simülasyon artı sensör eşittir dijital ikiz diyebiliriz burada. Öyle bir fark var ikisinin arasında. Birisi ideal bir dünyadır ama dijital ikizler birebir gerçekten ne oluyorsa varsayımları mümkün mertebe ortadan kaldırarak hesap yapmanızı sağlayan ve geleceğe yönelik tahminler yapmanızı sağlayan şeylerdir.
