Teknolojinin hayatın her alanında yer aldığı günümüzde, cihazların kullanıcı arayüzü tasarımı da önem kazanıyor. Kullanıcı arayüzlerini en iyi şekilde tasarlarken dikkat edilmesi gereken noktalara işaret eden uzmanlar, kullanıcıların tasarımların kullanılabilirlik ve beğenilirliğine önem verdiklerini söyledi. Uzmanlara göre, kullanıcı arayüzlerinin eğlenceli olması, marka değerlerini iletmesi ve kullanıcıların güvenini güçlendirmesi gerekiyor.
Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tolga Erkan, kullanıcı arayüzü tasarımına ilişkin değerlendirmede bulundu.
Doç. Dr. Tolga Erkan, kullanıcı arayüzü (User Interface Design/UI) tasarımının, “tasarımcıların yazılımda veya bilgisayarlı cihazlarda arayüzler oluşturmak için görünüm veya stile odaklanarak kullandıkları süreç” olduğunu söyledi.
Tasarımcıların kullanıcıların kullanımı kolay ve zevkli buldukları arayüzler oluşturmayı amaçladıklarını belirten Doç. Dr. Tolga Erkan, “Kullanıcı Arayüzü tasarımı, grafiksel kullanıcı arayüzlerini ve diğer formları, örneğin ses kontrollü arayüzleri ifade eder.” dedi.
Kullanıcı arayüzleri üç çeşitten oluşuyor
Kullanıcı arayüzlerinin, kullanıcıların tasarımlarla etkileşime girdiği erişim noktaları olduğunu ifade eden Doç. Dr. Tolga Erkan, kullanıcı arayüzlerinin üç biçimde geldiklerini söyledi.
1-Grafik kullanıcı arayüzleri (Graphical user interfaces /GUIs): Kullanıcılar, dijital kontrol panellerinde görsel temsillerle etkileşime girer. Bir bilgisayarın masaüstü bir GUI’dir.
2-Sesle kontrol edilen arabirimler (Voice-controlled interfaces/VUIs): Kullanıcılar bunlarla sesleri aracılığıyla etkileşime girer. Çoğu akıllı asistan (ör. IPhone’da Siri ve Amazon cihazlarında Alexa) VUI’dir. Görme engelliler için kullanılmaktadır.
3-Hareket tabanlı arayüzler: Kullanıcılar, vücut hareketleri aracılığıyla 3B tasarım alanlarıyla etkileşim kurar: Örneğin sanal gerçeklik (VR) oyunlarında. Fiziksel engelliler için kullanılmaktadır.
Tasarımın görünmez olması önemli
Kullanıcı arayüzlerini en iyi şekilde tasarlarken dikkat edilmesi gereken noktalara da değinen Doç. Dr. Tolga Erkan, bunları şöyle sıraladı:
1-Kullanıcılar tasarımları hızlı bir şekilde değerlendirir ve kullanılabilirlik ve beğenilirliğe önem verir. Kullanıcılar tasarımla ilgilenmiyor, işlerini kolay ve minimum çabayla halletmeye önem verirler. Bu nedenle tasarım “görünmez” olmalıdır: Kullanıcılar tasarıma odaklanmamalı, görevleri tamamlamaya odaklanmalıdır.
Kullanıcı arayüzleri eğlenceli de olmalı
2-Kullanıcı arayüzleri de eğlenceli (tatmin edici, mutlu deneyim ve hayal kırıklığı yaratmayan) olmalıdır. Tasarım kullanıcıların ihtiyaçlarını tahmin ettiğinde daha kişiselleştirilmiş ve sürükleyici deneyimlerin keyfini çıkarabilirler. Kullanıcılar memnun kaldıklarında geri geleceklerdir. Ayrıca, kullanıcı arayüzleri uygun olduğunda ve oyunlaştırma unsurları tasarımı daha eğlenceli hale getirebilir.
Kullanıcıların güvenini güçlendirmeli
3-Kullanıcı arayüzleri marka değerlerini iletmeli ve kullanıcıların güvenini güçlendirmelidir.
İyi tasarım duygusal tasarımdır. Kullanıcılar, iyi duyguları, kendileriyle her düzeyde konuşan, zevkli ve kusursuz deneyimlerin büyüsünü canlı tutan markalarla ilişkilendirilmektedir.
2021’in en iyi 10 kullanıcı arayüzü trendleri
Doç. Dr. Tolga Erkan, 2021’in en iyi 10 kullanıcı arayüzü trendlerini şöyle sıraladı:
1.Eşsiz illüstrasyon ve animasyon: Dijital veya elle özel çizilmiş 2B veya 3B. Serbest biçimler, hizalanmamış öğeler, bileşenler ve geniş asimetri platformların yalnızca genelden öne çıkmasına yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda kullanıcılar için daha iyi bir deneyim sağlayan samimi ve davetkâr bir ortam yaratmaktadır. Ek olarak, bu sayfaların öne çıkması için bu çizimler genellikle karmaşık hareket tasarımıyla hayat bulur.
2. Kaydırma ile tetiklenen animasyonla hikâye anlatımı: Dijital bir deneyimle ilgili harika hikayeler anlatma yeteneği, en iyiler arasında trend olmaya devam edecek. Tipografinin kendisi güçlü bir görsel hiyerarşi oluşturabilir. Kullanıcı arayüzünün son derece önemli bir unsuru olarak, mükemmel bir kullanıcı deneyimi yaratmada önemli bir rol oynar.
3. Yapay Zekâ (AI): AI neredeyse her olası ürüne bütünleşmeye devam ediyor. Yine de tasarımcıların yerini alacağından şüpheliyiz. Aksine tasarımcıların işine yarar ve kolaylık sağlamaktadır. Yapay zekânın büyük miktarda veri toplama yeteneği sayesinde, her bireyin ihtiyaçlarına göre %100 uyarlanmış daha kişiselleştirilmiş dijital ürünler yapılmaktadır.
4. Artırılmış gerçeklik: 2021’de web tasarım trendleri, kutunun dışında düşünmeyi veya daha doğrusu kanavaya bağlı kalmayı içerecektir. Ekranlarla sınırlı olan kullanıcı arayüzünü unutmak gerekmektedir. Bunun yerine gerçek dünya ortamında gerçekleşiyormuş gibi hissettiren etkileşimler vurgulanmalıdır.
5. Sanal gerçeklik: 2020 sanal gerçeklik için bir ilerleme yılıydı. Kullanıcılar üzerindeki etkisinden dolayı deneyimlerin interneti olarak adlandırabiliriz. Virtual Reality (VR) kulaklıklar şimdilik heyecanın çoğunu oyun izleyicisine yaşatmaktadır. Yavaş iyileştirmelerin yanında gelecek yılın VR tablosuna çok daha fazlasını getireceğini düşünmüyorum, ancak diğer endüstriler için bazı fırsatlar ortaya çıkabilir. Örneğin özellikle karantina sırasında eğitimde etkileşimi artırmak için iyi bir fırsat olacaktır.
6. Sanal toplantıların yılı: Pandemi döneminde sanal iletişim araçları büyük bir atılım gerçekleştirmiştir. Mevcut küresel durum göz önüne alındığında muhtemelen tasarım açısından daha fazla keşfedilmeye devam edecek bir alan olmaktadır. Bu alanda birçok fırsat vardır. Örneğin karmaşık bir iletişim ürününü yeniden düşünmek ve ayrıca yavaş veya sınırlı internet erişimi olan kişiler için bağlantının kesilmesini önlemek için daha basit ve hafif bir sürüm tasarlamak gerekmektedir.
7. Kullanılabilirlik: Kullanılabilirlik bir zamanlar pembenin yeni siyah olduğu gibi yeni “UI” trendi haline gelmiştir. Google’ın 2021’de bir web sitesinin yükleme hızını, etkileşimini ve görsel kararlılığını ölçmek için üç yeni kullanıcı deneyimi metriği sunacağına dair duyuru yapmıştır. Kısaca Core Web Vitals. UX denetimi olarak adlandırılmaktadırlar. Dijital üründeki kullanılabilirlik kusurlarını belirlemek ve çevrimiçi performansını iyileştirmek için kanıtlanmış bir yöntemdir. Motivasyonları ve ihtiyaçları hakkında daha fazla bilgi edinmek için gerçek kullanıcılarla kullanılabilirlik testi de yapabilmektedir.
8. Glassmorfizm: Muhtemelen bu stili eski güzel Windows Vista veya ios 7’de görülmüştür. Ancak buzlu cam efekti geri dönmüş gibi görünüyor ve muhtemelen 2021’de daha fazlasını görülecektir. Neomorfik unsurlar Dribbble’da pek çok nedenden dolayı göz şekerleri olarak kalırken bunlardan biri zayıf erişilebilirlik, glassmorfik öğeler gün geçtikçe daha popüler hale gelmektedir.
9. 3B Kullanıcı arayüz tasarımında ön planda olacaktır: 3B zaten birkaç yıldır bön planda olmasına karşın ama 2021 senesi en çok tercih edilecek zamanı olacaktır. Neyse ki son 10 yılda yarı iletken üretiminin hızlı gelişimi ve yazılım optimizasyonu gibi teknik alt yapının gerçek zamanlı olarak karmaşık görsellerle başa çıkacak kadar güçlü hale getirdiği bir çağda yaşanmaktadır. Böylece, animasyonlu 3B kullanıcı arayüzünü kullanmak artık zahmetli olmayacaktır.
10. Çok benzer simgeler: Ünlü şirketlerin logolarının ve ikonlarının son zamanlarda geçirdiği büyük dönüşümleri sanırım hepimiz görmüşüzdür. Ve iyi, insanlar bundan memnun değil. Niye ya? Çünkü düz geometrik tasarımlı veya canlı gradyanlı en son trend trene binmek yerine, bu logolar dünyanın geri kalanının düşündüğü gibi simgeler olarak ele alınmalıydı.
