Koronavirüs ile tüm dünyada yek kullanımlık plastikler ile gıda ambalajlarının kullanımı arttı. Plastik sektöründe talep artışı olacağı aşikar. Peki bu talep, dünyanın ekolojik dengesini nasıl değiştirecek?
Koronavirüs salgını ile Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) bir araştırma ve açıklama yaptı: ‘Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde plastik sektörleri koronavirüs salgınından nasıl etkilendi?’
Çalışmaya göre üretimin devam ettiği Avrupa ülkelerinde kısıtlamaların gevşetilmeye başlaması ile birlikte plastik sektöründe yavaş yavaş talebin arttığı görülüyor.
Aslında salgın döneminde otomotiv, mutfak eşyaları, bahçe mobilyaları, beyaz eşya, inşaat, kablo gibi sektörlerde keskin bir düşüş yaşandı. Haliyle bu sektörlere yönelik plastik üretimini de olumsuz etkilendi.
Buna karşın temizlik, medikal ve ambalaj sektörlerinde yükseliş yaşandı. Tek kullanımlık plastiklere talep de artışa geçti.
Örneğin; Litvanya’da tek kullanımlık plastiklere olan talep zirve yaptı. Avrupa’da ayrıca koronavirüs sürecinde alışverişlerde birden fazla kez kullanılan poşetler yerine hijyen sağlamaya yönelik tek kullanımlık plastik poşetler tavsiye ediliyor. Yunanistan da bu ülkelerden biri…
Belçika’da plastik sektörünün tümü Fransa, Almanya, İtalya, Portekiz ve İspanya’da ise sektörün bazı kolları “Hayati öneme sahip” sektör olarak sınıflandırıldı. Hükümetlerce yapılan bu tanımlama sektörlerdeki üretimin devamı açısından olduğu gibi plastiklere bakışın değişmesi anlamında da önem taşıyor.
Avrupa genelinde plastik sektörlerinin koronavirüs ile mücadeleye destek veren adımlar attıkları ve özellikle sağlık çalışanları için üretimler gerçekleştirdikleri de dikkat çekti.
PAGEV’in Avrupa’daki plastik sektöründe yaşanan son durumu ortaya koyan çalışmasından öne çıkanlar şöyle:
Avusturya
Karantina yok, üretim devam ediyor. Avusturya plastik sektörü, Covid-19 ile mücadeleye katkı için; solunum cihazı, maske, koruyucu elbise ve pleksiglas panel üretimine geçti. Ülkede girdi malzemelerinin tedariki büyük ölçüde devam ediyor. Ambalaj sektörü faaliyettedir. Dezenfektan ambalajına yönelik talepteki artış da dikkat çekmektedir.
Belçika
Üretim devam ediyor. Plastik sektörünün tümü “hayati öneme sahip sektör” olarak sınıflandırıldı. Belçika plastik mamül üreticileri krizden ciddi anlamda etkilendi. Ülkede Plastik Sektörü “hayati öneme sahip sektör” olarak sınıflandırılmasına rağmen özellikle otomotiv ve inşaat sektörlerinde talebin düşmesi nedeniyle sektörde geçici işsizlik oranı yüzde 44,5’e tırmandı. Ambalaj ve sağlık sektöründe yüksek talep sürüyor. Plastik mamul üreticileri yerel sağlık kuruluşlarına; plastik şişe, maske, tıbbi gereç, yatak vb. üreterek destek veriyorlar.
Bulgaristan
Üretim devam ediyor. Sektörde daralma ve belirsizlik var. Bulgaristan’da 13 Mayıs 2020’ye kadar ülke genelinde olağanüstü hal ve karantina ilan edildi. Sektördeki şirketlerin karşılaştığı en önemli sorunlar şu şekilde sıralanıyor: Siparişlerin iptali, tedarik ve ulaşım sistemlerinin çalışmaması nedeniyle iç pazara çalışan şirketlerin cirosunda yaklaşık yüzde 20, dış pazara çalışan firmalarda ise yüzde 40-50 oranında düşüş söz konusu. Şirketler özellikle İtalya’dan makine ve hammadde tedarikinde sorun yaşamaktalar.
Fransa
11 Mayıs’ta hayatın normalleşmeye başlaması bekleniyor. Bu tarihte dükkân ve mağazalar açılacak. Ulaşım yüzde 50 seviyesine çıkarılacak. Plastik sektörünün bazı kolları “hayati öneme sahip sektör” olarak sınıflandırıldı. Sektörde genel anlamda faaliyet normal döneme göre yüzde 30 daha fazla. Üretimin çoğunluğu gıda sektörüne satışlar kaynaklıdır. Ülkede malzeme arz sorunu yaşanmıyor. Otomotivde fabrikalar kapandı faaliyet yok denecek seviyede az. İnşaat sektörü neredeyse tümü durmuş halde. Şirketler sağlık sektörüyle dayanışma halindeler ve bazıları (LVMH, Danone vb.) üretim hatlarını değiştirerek maske ve hidralkolik jel üretimine geçti.
Almanya
800 m2 kadar büyüklükteki dükkânlar ve mağazalar 27 Nisan’da açılıyor. Plastik sektörünün bazı kolları “hayati öneme sahip sektör” olarak sınıflandırıldı. Gıda tedarik zincirinin tamamı ve gıda ambalaj sektörü, ülke sisteminin işleyişinde kilit rol oynuyorlar. Almanya’da özellikle gıda, ilaç, temizlik ve dezenfektan ürün ambalajı üreticileri bugünlerde 7/24 çalışmakta. Öte yandan endüstriyel ambalaj üreticileri siparişlerde düşüşler yaşamaya başladılar.
Yunanistan
5 Mayıs’ta kısıtlamalar gevşetiliyor. Salgına karşı alışverişlerde poşet kullanımı teşvik ediliyor. Yunanistan’da plastik sektör üyelerinin karşı karşıya olduğu durumu kolaylaştırmak amacıyla Sağlık Bakanlığı’na marketlerde tekrar kullanılabilen torba değil de plastik poşet kullanılarak salgının yavaşlatılması hedeflendi. Esnek Ambalaj Faaliyetleri normale göre yüzde 25 fazla, çoğunluğu gıda ve sağlık sektörüne satışlar kaynaklı gerçekleşiyor. Ülkede ihracat faaliyetleri durdu ve yaz sezonu için beklenen siparişler ise henüz alınamıyor. İnşaatlar da durdu.
İtalya
4 Mayıs’tan sonra kısıtlamalar gevşetiliyor. Plastik sektörünün bazı kolları “hayati öneme sahip sektör” olarak sınıflandırıldı. Koronavirüsten yoğun etkilenen İtalya’da 22 Mart tarihli kararname ile kısıtlanan ve 25 Mart tarihli ikinci bir kararnameyle genişletilen ekonomik faaliyetlerde kısıtlama 4 Mayıs’a kadar sürecek. Kısıtlamaların sadece birkaç ekonomik faaliyet için kaldırılması gündemde. Ülkede ATECO kodu 22.2 olan plastik mamullerin üretimine, kod numaraları 22.29.01 (plastikten ayakkabı üretimi) ve 22.29.02 (plastik ofis ve okul gereçleri) dışında kalan ürünlerin tamamına izin veriliyor.
Litvanya
27 Nisan’da kısıtlamalar kalkıyor. Tek kullanımlık ambalajlara talep patlaması var. Salgın, Litvanya ambalaj endüstrisinin tek kullanımlık ambalaj sektöründe talep artışı ve büyümeye yol açtı. Basındaki haberlere göre, insanlar tek kullanımlık ambalaj gibi kanıtlanmış çözümlere daha çok güveniyor. Hijyen ve güvenlik birinci öncelik. Restoranlar ve catering firmaları sadece internet siparişlerine ve paket servise açık. İadeli ambalajlar bu formatta hijyen temin edemiyor. Dolayısıyla tüm segmentlerde tek kullanımlık ürünler büyüme gösterdi. Plastik üreticilerinin yüzde 90’ı ihracata çalıştığı için, talepteki artış sadece iç pazarı değil Polonya, Almanya, İskandinavya, Benelüks, Fransa gibi AB üye ülkelerinin tepkisini de yansıtıyor. Litvanya’da; Tek kullanımlık gıda ambalajı siparişlerinde yüzde 15-20 artış, tek kullanımlık et ambalajına yüzde 15 oranında talep artışı olmuştur.
Hollanda
11 Mayıs’ta eğitim başlıyor. Karantina yok, üretime devam. Hollanda’da karantina uygulanmadığı için plastik ve geri dönüşüm şirketleri çeşitli pazarlara ürün vermeye devam ediyor. Şirketlerin ortalama yüzde 10’unda üretim artarken yüzde 70’inde üretim aynı veya hafif azalarak seyretmektedir. Otomotiv gibi sektörlere hizmet veren tedarikçilerin yüzde 20’sinde ise ciddi düşüş meydana gelmiştir. Üretimi artan şirketlerin büyük bölümü; gıdalara yönelik ürünler, sağlık ekipmanı ve ambalaj ya da destekleyici hayati süreçlerin tedarikçileri firmalardır.
Polonya
Henüz resmi sınıflandırma yapılmadı. Plastik Ambalaj Sektörünün kritik tedarik zinciri içinde sayılması için Polonya Kalkınma Bakanlığına başvuru yapıldı. PUPC tarafından sağlık merkezleri ve hastaneler için yardım kampanyası başlatıldı (poşet, koruyucu örtü için film, bardak, tabak ve servis). Üyeler bu alanda yoğun faaliyet göstererek ürün desteğinde bulunmanın yanı sıra iş birlikleri de yapıyorlar. Bugüne kadar 3B yazıcılarla ve küçük miktarlarda üretilebilen koruyucu yüz kalkanlarının seri üretimi için PUPC üyeleri arasında eşgüdüm sağlandı.
Portekiz
Plastik sektörünün bazı kolları, “endirekt hayati öneme sahip sektör” olarak sınıflandırıldı. Kovid-19 salgını nedeniyle ilan edilen olağanüstü hal nedeniyle plastik sektörü şimdiye kadar çok olumsuz etkilenmese de önümüzdeki haftalarda şirketlerin faaliyetlerinde düşüş bekleniyor.
İspanya
11 Mayıs’ta kısıtlamalar gevşetiliyor. Plastik sektörünün bazı kolları “hayati öneme sahip sektör” olarak sınıflandırıldı. Kimya sektörü hayati olarak sınıflandırıldı ve bu amaçla çıkarılan Kararname’ye ek olarak, Plastik Dönüştürücüleri de hayati işletme sınıfına girdi. Bununla birlikte ülkede durum değişkenlik gösteriyor ve bazı dönüştürücüler zorlanırken diğerleri tesislerini tümüyle kapatmak zorunda kaldılar (durumdan en çok otomotiv sektörü etkilenirken inşaat ve yapı sektöründe de talep azlığı sorunu yaşanmakta). Deterjan ve sağlık sektörlerine yönelik ambalaj sektöründe işler duruma göre iyi seyrederken bazı sektör temsilcileri; maske, yüz kalkanı gibi koruyucu ekipman üretimine yöneldi. İspanya’da ciddi bir kişisel koruyucu ekipman sıkıntısı var. İkinci bir salgın dalgasından ötürü tekrar karantinaya girmeyi ekonomi kaldıramayacaktır.
İsçveç
Karantina yok, üretim devam ediyor. Yapı sektörüne hizmet veren plastik üreticileri (EPS, boru vb.) ve ambalaj üreticileri olağan faaliyetlerine devam etmektedirler. Herhangi bir plastik hammadde sıkıntısı ise bildirilmemiştir. Ancak otomotiv sektörüne hizmet veren firmalar için durum tam tersi olumsuzdur. İsveç’teki üç otomobil üreticisi de şimdilik üretime ara vermiş durumda.
İsviçre
27 Nisan’da kısıtlamalar gevşetiliyor. 11 Mayıs’ta okullar açılıyor. Şirketlerin hayati olup olmadığına olay bazında karar veriliyor. Ülkede henüz karantina ilan edilmedi ancak hayati olmayan mağazalar, restoranlar ve turistik işletmeler kapatıldı. Hammadde arzı şimdilik yeterli ancak PMMA filmlerde sıkıntı var (yoğun talep gören yüz kalkanlarında kullanılıyor). Plastik sektöründe az sayıda ve kısmi işçi çıkarma haberleri geliyor; hayati sektörlerde (sağlık, ilaç, gıda) faaliyet gösteren firmalarda ise işler çok yoğun. Her türlü dezenfektan kabı, eldiven ve maske büyük talep görüyor.
İngiltere
Henüz resmi sınıflandırma yapılmadı. Birleşik Krallık plastik sektöründeki firmaların yaklaşık yüzde 25’i kapandı. Okulların kapalı olması, virüs şüphesi, tecrit ve işe gitme korkusu nedeniyle devamsızlık yüksek. Hükümetin hangi sektörleri hayati önemde sayacağına yönelik belirsizlikler nedeniyle, çalışanlarda “işe gitmemiz doğru mu?” soruları oluştu. Dezenfektan şişesi, maske, tıbbi önlük, solunum cihazı talebi yüksek. Hükümet kanadında, plastiklerin neden bu kadar yaygın kullanıldığı daha iyi anlaşılmaya başlandı. Püskürtme amaçlı pompalı kapak zor bulunuyor. Bu alanda ticari faaliyet ışığı görünmektedir.
