Dünyanın her ülkesinde eğitim sistemi normal zekâ seviyesindeki çocukların düzeyine göre tasarlandığı için normal zekâ seviyesinin üzerindeki çocuklar potansiyellerini gerçekleştirme, ilgi alanları ve yeteneklerine göre gelişme olanağı bulamıyor. İşte Türkiye’de bu açığı kapatmak için Maltepe Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü öğretim üyeleri Dr. Ayşe Cilacı Tombuş ve Dr. Önder Tombuş tarafından kurulan Bisatek fark yarattı. Öğrenci, rehber öğretmen ve velilere yönelik yenilikçi bir eğitim platformu ve ekosistemi geliştirmek amacıyla yola çıkan Bisatek, üstün ve parlak zekâlı öğrencileri online aracılığıyla eğitiyor.
TÜBİTAK teknoloji desteği alan ve Teknopark İstanbul’da yer alan Bisatek’in kurucusu Dr. Ayşe Cilacı Tombuş, üstün ve parlak zekâlı öğrencilere yönelik Türkiye’de ilk olma özelliği taşıyan online eğitim ve rehberlik platformu ustunveyetenekli.com’u ve Bisatek’in çalışmalarını anlattı. Bu platformda öncelikli olarak ülkedeki üstün ve parlak zekâlı gençlerin gereksinimine yönelik hizmet ve içeriklerin yanı sıra veli ve öğretmenlere de destek olacak bir ekosistem tasarlandığına dikkat çeken Tombuş, şöyle konuştu:
“İstatistiklere göre toplumun yüzde 2’si üstün zekâlı, yüzde 15’i parlak zekâlı bireylerden oluşmakta. Türkiye’de bu sayı yaklaşık üç milyon öğrenciyi kapsıyor. Ancak ülkemizde bu insan kaynağının çok küçük bir kısmı ilave eğitim alabilmekte. Bu konuda tüm programlardaki içerik yeni kurulmaya başlanan özel kurslar ve destek odaları dahil olmak üzere dünya standartlarının çok gerisinde. Biz kendi çocuklarımızın ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yaptığımız araştırmalarda bu konudaki eksikliği görüp çalışmalara başladık”
Türkiye’de üstün ve parlak zekâlı çocukların eğitimi için yetişmiş uzmanların ve üretilen içeriklerin çok kısıtlı olduğuna dikkat çeken Tombuş, 81 ilde devletin ücretsiz hizmetinin Bilim ve Sanat Merkezleri (BİLSEM) olduğunu ancak bu merkezlerden sadece 63 bin öğrencinin yararlanabildiğini dile getirdi. Okullarda da destek eğitim odası açılması ve bu çocuklara özel eğitim verilmesinin zorunlu olmasına karşın kapasite kısıtları, üstün zekâlı çocukların eğitimi konusunda uzmanlaşmış öğretmen ve malzeme sıkıntıları bulunduğuna dikkat çeken Tombuş, “Geriye özel kurslar ve yurtdışı online eğitimler kalıyor. Özel kurslar çok pahalı ve verilen eğitimin müfredatı MEB’e bağlı olmadığı için kalite ve yeterlilik açısından soru işaretleri taşıyor. Yurtdışı online içerikler ise İngilizce olduğu için çocuklar yanlarında ebeveyn olmadan faydalanamıyor. İşte biz üç milyon öğrenci için farklı bir alternatif sunma fikriyle yola çıktık” dedi. Tombuş, yapay zekâdan nasıl yararlandıklarını şöyle anlattı:
“Teknopark İstanbul’da devam ettiğimiz yeni projemizde sanal öğretmen adını verdiğimiz yapay zekâ tabanlı, eğitimi her öğrenciye özel olarak uyarlamaya destek verecek bir yazılım modülü geliştiriyoruz. Sanal öğretmen gerçek öğretmenin öğrenciyi birebir takip ederken kullanabileceği verileri analiz eden ve öğretmene daha hızlı ve veriye dayalı aksiyon alabilmesi için yardımcı olan bir sistem. Menüleri ve içeriği farklılaştırırken önceden öğretmenin belirlediği kurallara göre sistemi kişiye özel hale getirmek mümkün olduğu gibi sistemdeki verileri analiz ederek öğrencinin ilgisinin ve yeteneğinin olduğu alanda da farklı yönlendirmeler yapmak, eksik ve/veya yanlış öğrenme noktalarını tespit edip gidermek mümkün.”
Tombuş, web üzerinde her yaş grubun beceri, yetenek ve ilgi alanına göre farklı yollar ve tercihler doğrultusunda şekillenecek kişiselleştirilmiş eğitimler verdiklerini söyledi. Kişisel rehberlik ve mentörlük alınabildiği, aynı zamanda katılımcıların birbiriyle etkileşimli olarak iletişimde bulunduğu, ihtiyaç ve imkânlarını buluşturduğu bir platformun tasarlandığına dikkat çeken Tombuş, şöyle devam etti:
“Öğrenciler Türkiye’nin her yerinden zenginleştirilmiş Türkçe içeriklere kolayca erişebilirler. Zihinsel becerilerini geliştirecek egzersizlerle hafıza, dikkat, odaklanma, analitik düşünme, görsel zekâ gelişimlerini hızlandırabilirler. Kişiye özel eğitim içerikleriyle kendi potansiyellerini keşfedebilirler. Sistemde düşünme becerileri, STEM (fen, teknoloji, mühendislik ve matematik), kodlama, mühendislik, finansal okuryazarlık için tamamı Türkçe ve özgün bir biçimde zenginleştirilmiş ders içerikleri var. Ayrıca anne ve babalar da çocuklarının performansını günlük olarak takip edebilirler.”
Tombuş, devam eden ikinci önemli projelerinin ise “üstün zekâlı çocuklar için eğitsel veri madenciliğiyle öğrenme optimizasyonu aracı” olduğunu belirterek, yapay zekâ tabanlı bir modül üzerinden eğitim menüleri ve içeriğinde de yine kişiselleştirme imkânı sunduklarını söyledi. Online eğitime katılan çocuklara, uzman akademisyenler tarafından geliştirilen ve Maltepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi akademisyenlerinin denetlediği zenginleştirme eğitimi verildiğine de dikkati çeken Tombuş, “Bu eğitim için MEB müfredatı dışındaki farklı alanlarda çocukların ilgi ve yeteneklerine hitap edecek eğitim içerikleri geliştirildi. Ayrıca ileri düzeyde öğrenciler için ilgi duyduğu alanlarda birebir akademisyen desteği alması ve projelere katılmaları sağlanıyor.” dedi.
